تحلیل گفتمان انتقادی فیلم سوته دلان اثر علی حاتمی بر اساس الگوی ون لیوون و چارچوب نظری لاکلاوموف

این پژوهش برآن است تا به تحلیل انتقادی گفتمان های در گیر در فیلم «سوته دلان» به نویسندگی و کارگردانی علی حاتمی به پردازد . به این منظور از الگو و ابزارهای تحلیل متن ون لیوون برای انجام تحلیل های خُرد و از چارچوب نظری لاکلاوموف برای انجام تحلیل های کلان استفاده گردید. برخی از نظریه های به کار رفته ریشه در زبان شناسی و برخی دیگر در فلسفه ی سیاسی – اجتماعی دارند. در این پژوهش کوشیده شد چگونگی شکل گیری گفتمان های دینی، جنسیّتی و عقل گرایی و احساس گرایی به تفصیل شرح داده شود . این تحقیق به طور عینی نشان می دهد که چگونه ایدئولوژی و روابط سلطه در شکل دهی به نگرش و بینش افراد اثر می گذارند و در مناسبات و تعاملات اجتماعی آنان تجلی می یابند. گفتمان جنسیّتی از تقابل دو گفتمان مردسالار و زن سالار پدید می آید که در آن باتوجه به بافت سنتی فیلم همواره گفتمان مردسالار به عنوان گفتمان برتر و اعمال کننده ی قدرت ، سلطه بر گفتمان زن سالار را حق خود و حقیقت مسلم جلوه می دهد . گفتمان دینی از بسامد بالای ارجاعات دینی در گفتار شخصیّت ها پدید می آید که بیانگر میزان نفوذ تفکر دینی در باور شخصیّت هاست. گفتمان های عقل گرایی و احساس گرایی نیز همواره در مقابل یکدیگر قرار دارند . اگر چه گفتمان احساس گرایی در برخی موارد با به چالش کشیدن گفتمان عقل گرایی به نقد آن می پردازد ولی در اغلب موارد این کشمکش با هژمونیک شدن گفتمان عقل گرایی پایان می یابد .